© Thomas Lenden Fotografie

“Doordringende gevoelens van verlangen, maar de onmogelijkheid om je te bereiken of aan te raken. Ik sta aan de voet van de Nirono bergen, kijk naar je, denk aan je. Jij bent net zo kwetsbaar als ik. Een diep verlangen naar de bomen, planten, voorouders, mosachtige lucht, de dieren die er wonen, en de ondergrondse schimmelnesten en waterwegen, begeleid door een vleugje schaduwachtige gevoelens.”

Takako Hamano

i fell in love with Nirono mountains. markeert Takako Hamano’s eerste creatieve werk als onderdeel van het langlopende project Circular Niro, dat in 2020 begon op een stuk land in Nirono, Japan, dat zij van haar overgrootouders heeft geërfd. Door haar artistieke lens brengt Takako persoonlijke en collectieve herinneringen samen die zij verweeft met elementen die geïnspireerd zijn op regeneratieve acties die de afgelopen jaren plaats vonden in Nirono. In de context van het Amstelpark krijgen haar reflecties vorm in een rituele ruimtelijke installatie, die bezoekers uitnodigt deze samen met de kunstenaar te doorlopen.

Toegewijd aan het verbeteren van de omgeving van bergen, bodem, lucht en water van het aan haar toegewezen land, beschouwt de in Nederland gevestigde Japanse kunstenaar Takako Hamano de bergen, rijstvelden, traditionele huizen en lokale culturen als onderling verbonden elementen. In Japan wordt zo’n natuur-cultuur gebied Satoyama genoemd, wat letterlijk ‘dorp en berg’ betekent. Traditioneel is dit een plek waar mensen in nauwe harmonie met de natuur leven, natuurlijke hulpbronnen uit de bergen gebruiken om gewassen te verbouwen en brandstof te verkrijgen, in wederkerige zorg om het ecologische evenwicht te behouden.

Een van de kernvragen die Takako onderzoekt is: “hoe kunnen we het regeneratieve principe van Satoyama in Nirono versterken door het inzetten van creatieve benaderingen waarin divers culturele en disciplinaire perspectieven samengebracht worden, om zo de relatie tussen natuur en cultuur voor toekomstige generaties te herdefiniëren?”

Als reactie op de voortdurende achteruitgang van de natuurlijke omgeving in Nirono door moderne levensstijlen en land- en bosbouwpraktijken, zijn verschillende regeneratieve inspanningen gestart. Er wordt rijst verbouwd, traditionele huizen en tuinen worden hersteld, en er worden maatregelen genomen om de kwaliteit van de bodem, lucht en het water in de bergen te verbeteren door aandacht voor de ondergrondse netwerken die alle elementen verbindt. De installatie i fell in love with Nirono mountains., die al buiten het Glazen Huis begint, biedt bezoekers de mogelijkheid om de relationele elementen van het Nirono-veld te ervaren in de omgeving van het Amstelpark. Voor Takako is het werk een viering van collectieve inspanningen — van voorouders tot toekomstige generaties.

Art-science onderzoek op het Nirono-veld 
In het najaar van 2024 nodigde Takako Zone2Sourcedirecteur Alice Smits uit voor een onderzoeksreis naar Nirono, Kochi. Tijdens deze reis bezochten zij verschillende plekken en mensen in Japan om een netwerk op te bouwen voor een meerjarig kunst-wetenschapsprogramma dat de relatie tussen natuur en cultuur op het Nirono gebied onderzoekt. In januari 2025 ontving Zone2Source een groep geïnteresseerde experts op het gebied van kunst, architectuur, ontwerp en ecologie in Nederland om samen na te denken over een langlopend uitwisselingsprogramma. De tentoonstelling i fell in love with Nirono mountains. is onderdeel van deze verkenning.

Circular Niro
Circular Niro is een ecologisch kunstproject dat zich richt op “circulaire acties” die door mensen worden ondernomen in samenwerking met meer-dan-menselijke entiteiten. Het project heeft als doel om Satoyama te revitaliseren—een Japans concept dat verwijst naar de innige relatie van natuurlijke habitats en menselijke bewoning, met inbegrip van rijstvelden, traditionele huizen en bergen. In tegenstelling tot de Westerse scheiding van natuur en cultuur, beschouwt Satoyama deze elementen als een verstrengeld geheel. Het project vindt plaats in Nirono, Kochi, Japan, waar Takako Hamano, die zowel in Nederland als Japan woont, enkele jaren geleden een stuk land heeft geërfd.

Circulaire acties omvatten ecologische revitalisatie-activiteiten zoals het cultiveren en onderhouden van rijstvelden, het herstellen van traditionele huizen en het onderhouden van valleien en bergkammetjes om de lucht- en watercirculatie binnen het ondergrondse bodemnetwerk te verbeteren. Deze acties in samenwerking met de lokale gemeenschap maken voornamelijk gebruik van natuurlijke materialen, vaak lokaal verkregen, en dragen uiteindelijk bij aan gezondere gewassen, omgevingen en het welzijn van de mens. De stroom van bodem, water, lucht, bewustzijn en materialen, samen met de zorg die nodig is om deze stromen in stand te houden, zijn centrale thema’s in het project.

Hamano nodigde Alice Smits, directeur van Zone2Source, uit om een samenwerkend kunst-wetenschap onderzoeksprogramma te ontwikkelen, dat begon met een twee weken netwerk en onderzoeksreis naar Japan en Nirono field in de herfst van 2024 (ondersteund door een reisbeurs van het Stimuleringsfonds). In januari 2025 hielden we een eerste bijeenkomst met potentiële geïnteresseerde deelnemers uit de wereld van kunst, architectuur, design en wetenschap bij Zone2Source. Dit programma richt zich op het begrijpen van het relationele landschap van het Nirono-gebied vanuit meerdere perspectieven: van de micro tot macro wereld, de zichtbare en de onzichtbare wereld en door de diverse lenzen van Nederlandse en Japanse kunstenaars, ontwerpers, wetenschappers, architecten, ingenieurs, boeren, boswachters en anderen.

Via deze unieke setting willen Hamano en Zone2Source artistieke methodologieën en interdisciplinaire samenwerking verkennen om een nieuw begrip en praktijken van het landschap in het Circular Niro project te ontwikkelen. Het project betrekt verschillende lokale generaties, van de jongeren tot de ouderen, evenals sjamanen, Shinto-priesters en anderen, in het verkennen van menselijke en meer-dan-menselijke samenwerkingen om ons begrip van de natuurlijke en culturele complexiteit van deze specifieke plek te verdiepen.

Waarom?

Hoewel het Nirono-gebied geografisch ver weg lijkt en cultureel uniek is voor Nederlandse onderzoekers, behandelt het een gedeelde mondiale zorg — hoe om te gaan met de relatie tussen natuur en mensen in onze tijd. De snelle economische groei na de Tweede Wereldoorlog, gecombineerd met de adoptie van moderne en efficiënte levensstijlen in de Eerste Wereld, heeft geleid tot wijdverspreide bodemdegradatie en een verzwakking van de banden tussen mensen en hun werk. Japan, met zijn duizenden jaren oude tradities van bodemonderhoud en fermentatiecultuur, biedt een intrigerende testlocatie, vooral voor onderzoek vanuit een multi-soortenperspectief.

Het Nirono-gebied, met zijn uitgebreide tijdsbestek voor betrokkenheid en fysieke ruimte voor experimentatie, biedt een vruchtbare bodem voor creatieve praktijken met innovatieve benaderingen. Deze praktijken hebben het potentieel om direct invloed uit te oefenen op de transformatie van het gebied binnen de context van de bestaande gemeenschap. Daarnaast beoogt het project de rol van kunst-wetenschapsmethodologieën te verkennen in gevestigde en betrokken praktijken die eerlijke en duurzame toekomsten ondersteunen voor meer-dan-menselijke gemeenschappen.

Dit project is (mede) mogelijk gemaakt door het AFK (Amsterdams Fonds voor de Kunst) en Phanta Vision.

Speciale dank aan:

Team Zone2Source, AFK, Phanta Vision
Sachi Miyachi, Nishiko, Vasco Guedes, Jasper Riehm, Jija Sohn, Uno Fujisawa, Brigitte Kwa, Chika Ito, Junko Hrosawa, Reiko Narisawa, Kaho Hirosawa, Giorgi Tabatadze, Lena Soulkovskaia, German Popov, Paul Haworth
Iedereen die meehielp aan het bouwen van de installatie
Deelnemers van de brain-writing sessie in januari 2025

WAvert van Kochi Technical University, Masahiro Norimatsu, Masayoshi Moriyasu, Hiroomi Takada, Kenji Ogasawara, Tadayoshi Ogasawara, Daisuke Hayashi, Keiko Ohira, Suguru Kawashima, Tatsuya Hamada, Ayumi Kobayashi, Reiko Kitamura, Sakiko Yamazaki, Michiko & Seiji Nakata, Mayuko Nakata, Tadayoshi & Kimie Ogasawara, Kururi, Junko Kumon, Yoko Hisatomi, Kiyomitsu Nishimoto, Riichi Wada, Chimi Suyama, Emi Takahashi, Tatsuya Okunomiya, Kiyoshi Hukawa, Shigehide Kajiwara, Takahiro Iwasaki, Shuichi Ueta, Kenshin Co., Ltd.

Iedereen die de activiteiten van Circular Niro heeft ondersteund in de afgelopen jaren