Op 4 Oktober 2025 tekende Zone2Source en de Gemeente Amsterdam samen met het Zoönomisch Instituut een contract om het Amstelpark in de toekomst te beheren als een ZOÖP en een leerplek voor meersoortelijke politiek voor de stad. Daarmee werd Amstelpark ZOÖP de eerste publieke ZOÖP.

In het jaar dat Amsterdam 750 jaar bestaat heeft Zone2Source, proeftuin voor kunst en ecologie in het Amstelpark, de gemeente uitgedaagd om de komende 750 jaar Amsterdam als een stad voor biljarden levens in plaats van 1 miljoen mensen te beheren voor een radicale democratie waarin werkelijk iedereen meetelt. We stellen voor om van het Amstelpark een proeftuin voor de stad te maken waarin we gezamenlijk met burgers en bestuurders gaan leren en oefenen welke politiek, rechten en praktijken we nodig hebben voor een goede samenleving van al het leven in onze stad.

Amstelpark als eerste publieke zoöp

We hebben het Zoönomisch Instituut uitgenodigd om samen met de gemeente Amsterdam te onderzoeken het Amstelpark als een Zoöp te gaan beheren, een organisatievorm waarin ook anders-dan-menselijke levens vertegenwoordigd worden in de besluitvorming. Met Zone2Source besloten we niet zelf een Zoöp te worden, maar samen met de gemeente en in de toekomst met andere educatieve en maatschappelijke organisaties Zoöp Amstelpark als een leerplek voor de systemen die nodig zijn voor een radicale inclusieve politiek van diversiteit van leven.

Als menselijke aardbewoners staan we voor de urgente uitdaging om het tij te keren van het opwarmende klimaat en de ecologische neergang. Om een leefbare wereld te behouden moeten we opnieuw leren samenleven en samenwerken met vele andere soorten levens en begrijpen hoe we onderling afhankelijk van elkaar zijn.

Denken en doen komen samen

We stellen Zoöp Amstelpark voor als een plek waar we niet alleen met elkaar het gesprek voeren over hoe een meersoortelijke samenleving vanuit ‘multispecies justice’ vormgegeven kan worden, maar waar we praktisch experimenteren en leren werken aan de systemen die nodig zijn voor een radicaal inclusieve samen-leving waar werkelijk elk leven ertoe doet. De uitnodiging aan de  Gemeente Amsterdam om samen het Amstelpark als Zoop en proeftuin voor de stad te ontwikkelen, komt voort uit onze langdurige interesse de rol van kunst en artistieke methoden in ecologische transities te onderzoeken door het koppelen van kunst-wetenschap aan beleidsvraagstukken. Met het Amstelpark als onze proeftuin gaan we gezamenlijk leren en experimenteren welke politiek, rechten, ontwerp, planning etc daarvoor nodig is. Kunstenaars ontwikkelen niet alleen de broodnodige nieuwe narratieven en verbeeldingen maar ook belichaamde en gesitueerde vormen van collectief onderzoeken en ervaren waarin we opnieuw leren begrijpen hoe de mens een constructieve rol in het eco-systeem kan spelen.

Zoöp Amstelpark als monument

Dit komt op een mooi moment nu het Amstelpark – aangelegd voor de Floriade van 1972 – recent tot monument is uitgeroepen. Dat roept de vraag op hoe we vorm en inhoud kunnen geven aan een ecologisch monument dat leeft en beweegt en niet neigt naar stilstand. Het Amstelpark is een complex ecosysteem van bezoekers, in het park gevestigde organisaties en bedrijven georganiseerd in een vriendenvereniging, de gemeente Amsterdam als beheerder van het park, en alle anders-dan-menselijke inwoners die mede vormgeven aan en belang hebben in het park. Hoe kunnen we aandacht geven aan het immateriële erfgoed van dit Floriade park waarin we gezamenlijk kunnen oefenen met nieuwe praktijken en ervaringen voor een meer gebalanceerde toekomst op een gedeelde aarde.

Sprekers voor de Levenden en de Zoönomische methode

Elke ZOÖP heeft een spreker voor het leven, die vanuit een onafhankelijke positie de stemmen en belangen van al het leven binnen de organisatie vertegenwoordigd en meeneemt in besluitvorming. Als publieke ZOÖP hebben we ervoor gekozen een Raad voor Sprekers van het Leven in te roepen. De eerste twee sprekers van het leven zijn Theun Karelse en Anne de Andrade. Een Zoöp doorloopt met alle deelnemers en de Sprekers voor de Levenden een cyclisch, iteratief leerproces om er stap voor stap achter te komen hoe de organisatie symbiotisch kan worden met de ecosystemen waaraan ze deelneemt vanuit een organisch, groeiend proces. Op 7 november 2025 organiseren we de eerste nul meting, waaraan naast de sprekers, Zone2Source medewerkers, vertegenwoordigers van Gemeente Amsterdam ook nieuwe partners  de MBO opleiding Toegepaste Biologie en Urban Greening Yuverta en onderzoekers van Sustainibility Institute Vrije Universiteit deelnemen. Tijdens de 0 meting zetten we gezamenlijk de korte en lange termijndoelen, samenwerkingsvormen en trajecten waar we ons het komende jaar met  Zoöp Amstelpark op gaan richten.

Ben je geïnteresseerd om mee te doen/denken of wil je meer weten over dit initiatief?
Contact Alice Smits via info@zone2source.net